Pyin OO Win en Inle Lake

Na onze fantastische tocht naar de hill-tribes hebben we de trein genomen naar Pyin Oo Win, een voormalig koloniaal stadje in de bergen waar de Engelsen zich terugtrokken om te ontsnappen aan de hitte. De trein is in Myanmar het traagste en goedkoopste (voor locals tenminste) vervoermiddel. 100 kilometer duurt een uur of vijf als er geen vertraging is, wat overigens zelden voorkomt. In de trein zaten we vlakbij een monnik die met mij aan de praat raakte. Eerst werd ik overhoord over mijn voetbalkennis. Elke man in Myanmar heeft immers een encyclopedische kennis van het Europese voetbal. Zo weten ze bijvoorbeeld niet alleen welke spelers er in het Nederlands elftal spelen, maar ook bij welke club ze nu spelen en alle clubs waar ze voorheen hebben gespeeld, met de jaartallen erbij.
De monnik overhoorde mij over de WK finale van 1974. Als ik het antwoord niet direct wist gaf hij net zolang hints tot ik het goede antwoord gaf. Zijn belangstelling ging vooral naar mij uit. Hij bewonderde mijn inzicht en intelligentie, een mooi compliment van een monnik . Nadat ik op zijn verzoek ook foto’s van hem had gemaakt, ging het mis. Een verkoper kwam de coupé in en begon met luide stem tegen hem tekeer te gaan. Heel bijzonder want je stem verheffen en iemand op zijn nummer zetten doe je niet in het openbaar en al helemaal niet bij een monnik. Hij bleek echter de gevoelens van de medereizigers te verwoorden: de monnik overtrad de regels en dat werd hem heel erg kwalijk genomen. Hij had bier gedronken (uit een colafles), koekjes gegeten en rookte constant sigaren en sigaretten. Eten na 12 uur is niet toegestaan voor een monnik en alcohol mag al helemaal niet. Wellicht heeft zijn belangstelling voor mij ook meegespeeld. Ik kreeg een hand na elk goed antwoord op de voetbalquiz terwijl monniken vrouwen niet mogen aanraken. Wij hebben hem vanaf toen maar genegeerd en hij is zijn roes gaan uitslapen.

In Pyin Oo Win zijn vele militaire academies gevestigd dus wemelt het er van de militairen. Ook rijden er veel antieke koetsjes rond die worden gebruikt als taxi voor mens, rijst of andere goederen. Hier hebben we een paar relaxte en koele dagen doorgebracht en op de fiets de stad verkend en een tochtje naar het meer gemaakt. Ook ’s avonds gingen we op de fiets van ons hotel, dat aan de rand van het stadje lag, naar een van de restaurantjes in het centrum. De eerste paar straten waren onverlicht en uiteraard heeft geen enkele fiets in Myanmar verlichting. Het was zo donker dat het leek alsof je een blinddoek om had. De enige mogelijkheid om op de weg te blijven was te wachten tot er een voertuig met licht aankwam en dan snel zoveel mogelijk afstand af te leggen.
We hebben niet zoveel gedaan in het stadje, behalve dat we 2 dagen bezig zijn geweest om een hotel te reserveren voor onze volgende bestemming. Bellen werkt anders in Myanmar dan bij ons. Buitenlandse mobiele telefoons zijn geblokkeerd. Een lokale SIM-kaart kost 500 USD (het was 1800 USD) wat in Myanmar al snel een paar maandsalarissen is, zodat men gebruik maakt van commerciële aanbieders van telefoonservices. Die zitten op straat achter een gammel tafeltje met daarop één of twee telefoons met een vaste lijn. Als onze vaste aanbieder hadden we een chinees uitziend meisje uitgezocht dat twee woorden engels sprak. Aangezien het hotel steeds in gesprek was zijn we een keer of acht bij haar langs geweest. Nog voordat we onze fiets op slot hadden gezet kwam ze al vertellen dat ze nog steeds in gesprek waren. Later bleek dat het hotel een nieuw nummer had.

Onze volgende bestemming was Inly Lake. Waarschijnlijk de meest toeristische bestemming in Myanmar. Er ging maar één bus per dag, of eigenlijk per nacht want de bus vertrok om 18.00 uur en arriveerde om 6.00 uur de volgende ochtend. Dat dit echt de enige bus was werd ons door 2 hotels en een reisbureau verzekerd. Er zat dus niets anders op hoewel we de nacht veel liever in een hotelbed doorbrengen. Het grootste deel van de reis ging via bergweggetjes waar de bus stapvoets moest rijden om de enorme kraters in de weg te omzeilen of om tegenliggers te laten passeren. Wat ons direct opviel op de weg en tijdens de stops bij wegrestaurants was dat er honderden bussen onderweg waren naar dezelfde bestemming. Kennelijk was er iets in de communicatie misgegaan over die ene bus per nacht. Al met al is het ons maar één keer in Myanmar gelukt om een dagbus te boeken nadat we drie keer hadden bevestigd dat we niet de nachtbus bedoelden. We hebben die reis over lege wegen afgelegd. In Myanmar zijn de wegen overdag leeg en zodra het donker wordt gaan alle bussen en vrachtwagens de weg op en ontstaan er files.

In Inly Lake hebben alle restaurants houtovenpizza en zelfgemaakte pasta op de kaart staan. In het eerste restaurant waar we gingen lunchen kwam de eigenaar, gewapend met een bos verse basilicum, direct op de verse toeristen af en stuurde ons met lichte dwang naar de keuken om zijn houtoven en pastamachine te bewonderen. Nadat hij zijn hele diepvries had uitgepakt om ons de ingevroren salami’s en mozzarella als overtuigend bewijs van zijn Italiaanse inborst te tonen waren wij overtuigd. Hier moest pizza besteld worden. Dat de kwaliteit toch een klein beetje in de buurt van een pizza kwam, kan worden afgeleid uit het feit dat we nog twee keer bij hem zijn gaan eten. De tweede keer hebben we de verse pasta zelfs met een fles Shiraz-Tempranillo van de Red Mountain Estate, een wijnboer in de heuvels van Inly Lake, weggespoeld. De volgende dag hebben we bij de estate een heuse wijnproeverij gedaan, waarbij bleek dat de meeste wijnen van de franse wijnmaker goed gelukt waren en alleen de topwijn, een Chardonnay van 25 Euro de fles, niet te hachelen was.
In Inly lake zijn we wat langer gebleven dan we van plan waren. Dat was niet vanwege de houtovenpizza’s maar vooral omdat we het reizen met nachtbussen en het telkens in- en uitpakken van de rugzakken zat waren. Bovendien zaten we in een zeer prettig klein guesthouse waar je, als je aan kwam fietsen, opgevangen werd door één of meer meisjes die vroegen of ze iets lekkers voor je mochten klaar maken en ons vervolgens verwenden met thee, zelf gebakken koekjes en vers fruit. Dat alles was bij de prijs van 12 Euro per nacht voor een 2-persoonskamer inbegrepen.
We hebben onze tijd in Inly Lake in alle standen doorgebracht. Liggend op de massagetafel, slenterend over de markt, drijvend in de Hot Spring, op de fiets hobbelend over een ‘bone shaking dirt road’ en zittend in de boot voor een uitgebreide tocht over het meer. Het slotstuk was een tocht te paard door de bergen waarbij we halverwege bij een klooster door de monniken uitgenodigd werden om de lokale, als tempel ingerichte, grotten te bezichtigen.
Dat betekende in de praktijk dat we achter 3 jonge novicen van een jaar of acht moesten aanlopen die ons bij de ingang van de tempelgrot vertelden dat we onze schoenen uit moesten doen. We hadden weinig zin om op onze blote voeten in het donker door een grot te klauteren maar het was wel een tempel en aan de novicen, die geen letter Engels spraken, was natuurlijk niet uit te leggen dat wij westerlingen zulke tere voetjes hebben dat we daarmee niet over scherpe rotsen kunnen klimmen. Om nog iets van bescherming te hebben zijn we op onze sokken achter de klimaapjes de grot ingegaan. Op de hotelkamer hebben we twee uur staan spoelen voor het ergste zand er uit was.
Na Inly Lake zijn we weer met die rottige nachtbus richting Yangon gegaan om van daaruit via Bangkok naar huis te vliegen. We hebben nog wel overwogen om dit keer een binnenlandse vlucht te boeken om de bus te vermijden, maar in de Lonely Planet staan twee pagina’s volgeschreven over slecht onderhouden vliegtuigen en een opsomming van de ongelukken van de afgelopen jaren, waarbij niet wordt uitgesloten dat dit slechts het topje van de ijsberg is omdat het regime zoveel mogelijk ongelukken uit de publiciteit wil houden.

Goodbye Burma and hope to see you again....

Wat rest is de vraag of Birma was zoals we vooraf hadden verwacht of dat we na onze reis ons beeld hebben moeten bijstellen. Er zijn waarschijnlijk niet veel Myanmar bezoekers die met zoveel voorkennis voor het eerst het land ingaan. Behalve mijn scriptie over Burma voor Development Studies en alle literatuur die ik daarvoor had gelezen, volgde ik al het nieuws en heb ik in mijn tijd in Mae Sot heel intensief met Birmesen contact gehad.
Van het beeld dat ik had opgebouwd van een totalitair militair regime verwacht je, als is het maar heel subtiel, sporen terug te zien. Zoiets als Cuba waar het hele straatbeeld is vergeven van de propaganda.
In Burma wordt het straatbeeld juist gedomineerd door de afwezigheid van propaganda, politie, militairen en roadblocks. Alhoewel mobiele telefonie voor buitenlanders nog steeds is afgesloten, groeien de internetcafés als paddestoelen uit de grond, wat overigens nog niets zegt over de traagheid van de verbinding en de censuur. Sinds een jaar of drie blijkt het regime met allerlei regels soepeler om te gaan horen we van een locale Birmees. Er is zeker nog wel censuur, maar er is ook een trend die de goede kant op lijkt te gaan alhoewel sommige Birmesen, door ervaring wijs geworden, vermoeden dat het windowdressing is.
De laatste vier weken is er opvallend positief nieuws in de internationale pers. “The lady” Aung San Suu Kyi drinkt wekelijks een kopje thee met president Thein Sein en sinds die tijd is de bouw van een “Chinese” dam gestopt, waar veel verzet vanuit de bevolking tegen was vanwege de gedwongen verhuizing van tienduizenden gezinnen. Er zijn ook inmiddels enkele politieke gevangenen die straffen van 60 jaar uitzaten vrijgelaten en er wordt gesproken over het stoppen van het militaire geweld tegen de minderheidsgroeperingen. Het zijn vast niet allemaal nobele motieven van de regering om deze veranderingen in te zetten. Men wil loskomen van de afhankelijkheid van China, af van de sancties van Europa en de VS en ze hebben gezien wat er kan gebeuren als de geest uit de fles gaat zoals in Libië. Niettemin gloort er weer licht aan het eind van de tunnel, alhoewel het om een klein lichtje gaat en de tunnel erg lang is.